литература

Адабият, 7 класс, Алымов Б., Муратов А., Темирова М., 2017.

Учебник по литературе для 7 класса на киргизском языке.

Фрагмент из книги:
Биз күн сайын адам баласы ойлоп тапкан, жаратып жаткан түрдүү көркөм өнөрдүн (искусствонун) чыгармалары менен кездешип жашайбыз. Эгер сүрөт корсок, аны бирөө тарткан, ага автор-сүрөтчү өзүнүн чыгармачылык күч өнөрүн жумшаган. Кино, телевидение, радио, музыка, театр - мына ушунун баарына инсандын аңсезими сариталып, анын баары адамдын оюнан, ишаракетинен жаралган. Буларда көркөмдүүлүктү берүүдө колдонулгон курулуш материалдары ар түрдүү болгондуктан да бири-биринен олуттуу айырмаланып, көркөм өнөрдүн формалары сүрот, архитектура, бедизчилик-айкелчилик, бий, музыка, кино, театр, цирк жана башка болуп жиктелет.

Edebiýat, 7 synp, Soýunowa G., Arazow I., Hydyrow S., 2017.

Учебник по литературе для 7 класса на туркменском языке.

Фрагмент из книги:
Edebiýat bu ýazuw üsti bilen, ýagny çap etmek arkaly köpçülige hödürlenýän kitaplar, ylmy işler, gazeturnallar, dürli sözlükler we şulara meňzeşlerdir. Çeper edebiýat hem şol umumy edebiýatyň bir görnüşidir. Ýöne ol ylmy edebiýatdan özboluşly tapawutlanýar.
Ylmy edebiýat hem çeper edebiýat hem durmuşy öwrenýär. Ýöne olaryň her haýsy hakykaty özüçe beýan edýär. Alym öz öwrenýän temasyny kanunlar, formulalar, düzgünler, anyk kesgitlemeler arkaly aňladýar. Ýazyjy bolsa hakykatyň, aýratynda ynsan durmuşynyň keşbini suratlandyrmak bilen adamlaryň häsiýetini ýüze çykarýar. Ýazyjynyň durmuşy söz bilen şekillendirip görkezmegine bolsa çeper obraz diýilýär. Çeper obraz dürli-dürli bolýar: adam obrazy, zat obrazy, tebigat (peýzaž) obrazy…

Ádebiyat, 6 klàss, Pàlımbetov K., Allàshov P., 2017.

Учебник по литературе для 6 класса на каракалпакском языке.

Фрагмент из книги:
Ádebiyàt — àràb sózi. Ol eki túrli mániste qollànılàdı. Keń mániste àlǵàndà, bàsılıp shıqqàn kitàplàrdıń bári ádebiyat bolıp esaplanadı. Biz bulàrdı texnikàlıq ádebiyàt, siyàsiy ádebiyàt, medicinàlıq ádebiyàt, biologiyàlıq ádebiyàt dep bóle beremiz. Al, tàr mánide qollànılǵàndà oǵàn tek kórkem ádebiyàt ǵànà kiredi (romàn, povest, gúrriń, poemà, bàllàdà hám t.b.).

Календарно-тематическое планирование по предмету Литература 11 класс (по 2 часа 68 часов в год).

Әдебиет, 6 сыныб, Абдувалитов Е., Бектаев А., Дүйсебаева Д., Досымбетова С., 2017.

Учебник по литературе для 6 класса на казахском языке.

Фрагмент из книги:
1 қыркүйек күні Өзбекстан халқы ұлы Тәуелсіздік мерекесін атап өтеді.
Тәуелсіздік - кімге болса да, елге де, жерге де барлық тіршілік атаулыға, әсіресе, адамзат баласына, бірден-бір қажетті ұғым.
1991 жылдан бастап аз уақыт ішінде Өзбекстан мол табыстарға қол жеткізді. Бұл - қайта құрылған қалалар, ауылдар, кең көшелер мен жүйрік темір жол торапта-ры және компьютер сыныптарымен жабдықталған мектептер.

Edebiýat, 6 synp, Klyçew R., Gurbanberdiyew N., 2017.

Учебник по литературе для 6 класса на туркменском языке.

   Çeper edebiýatyň özboluşly aýratynlygy çeper tekstlerde obrazlaryň bir maksat ugrunda hereket edýänligindedir, meseläniň položitel çözülýänligindedir. Çeper obrazlar edebiýa tyň esasy sypaty, fi gurasydyr. Obraz munuň özi durmuş hakykatyny umumylaşdyryp, çeperçilik, ussatlyk bilen şöhlelendirip düşnükli beýan etmekdir. Çeper edebiýatyň materialyndaky obrazlar örän çe perçilik bilen real ýüze çykarylýar. Çeper eserlerdäki adamlar, tebigat, gahrymanlaryň hereketlerindäki gapma-gar şy lyklar, päs gelçilikler, olary ýeňip geçmekdäki öňegitmeler, sýužetiň ösü şi, kompozisiýanyň gurluşy – bularyň hemmesi obrazlar sistemasyny emele getirýär. Obraz edebiýatyň çeperçiligi, özbo luşly sungaty diýmekdir.

Адабият, 10 класс, Темирова М., 2017.

Учебник по литературе для 10 класса на киргизском языке.

Фрагмент из книги:
Ондогон кылымдарды карытып, оомалуу-төкмөлүу, узак жол басып, жалпы адам баласынын тарыхый жолунда кимге таандык экени билинип турган изин калтырып, тириликтин негизги белгиси машакатын тартып, тынымсыз күрөштө болуп, өмүр-жашоо деген өзгөчө татаал чыйырдын миндеген тоскоолдуктарынан өтүп, өмүр-өлүм үзөңгүлөш жүргөн далай кагылыш-кармаштарды баштан кечирип, өз наамы-атын, эл катарындагы өзүнө таандык өзгөчө белгилерин жоготпой сактап, тээ байыртадан бери келе жаткан түптүү эл — кыргыздардын ата-бабалары бүгүнкү урпактарына мурас кылып калтырган өзгөчө баалуу байлыктарынын мааниси, көлөмү боюнча орчундууларынын бири — элдик оозеки көркөм чыгармачылыгы.

Edebiýat, 9 synp, Welbegow G., Latipow N., Hallyýew K., Abaýew A., 2019.

Учебник по литературе для 9 класса на туркменском языке.

   Türkmenleriň «edebiýat» sözi «edep» sözünden ýasalypdyr. Bu onuň esasy wezipesini alamatlandyrýar. Ýaşlara edep-terbiýe bermek, nesilleriň öňdebaryjy adamlar bolup ýetişmegi ugrundaky tagallalar söz sungatynyň esasy wezipeleriniň biri.
Türkmen edebiýaty türkmen halkynyň uly ruhy hemaýatçysydyr. Ol köpmilletli Özbegistanymyzda adamlaryň gaýduwsyz, janaýamazlykly zähmetleri, senagatyň hem oba hojalygynyň öňdebaryjylarynyň gahrymançylykly zähmet üstünlikleri, halkyň eşretli durmuşy, dostluk, watansöýüjilik, internasionalizm, parahatçylyk ugrundaky göreşi beýan edýär. Çeper edebýat okyjyny ruhy taýdan terbiýelemek bilen, adamlara nähili ýaşamalydygyny, nähili zähmet çekmelidigini, nähili göreşmelidigini öwredýär, durmuşda täze-täze üstünlikler gazanmaga ruhlandyrýar. Türkmen edebiýaty adamlarda ýokary ahlagy terbiýelemek wezipesini amala aşyrýar.