химия

Химия, 9 класс, Aскаров И.Р., Гапиров K., Toхтабаев Н.X., 2019.

Учебник по химии для 9 класса на киргизском языке.

   Адам баласы байыртадан химиялык заттар жана кубулуштар менен тааныш болгондугу тарыхтан белгилүү. Химиянын алгачкы түптөлүү учурунда пикир, түшүнүк жана изилдөөлөрдүн өнүгүшүндө көптөгөн чет өлкөлүк окумуштуулар менен бир катарда өзбек окумуштууларынын да өзүлөрүнө мүнөздүү ордулары бар.
Өзбекстандын аймагында жашаган элдердин жашоо-тиричилигинде кен казуу, темир эритүү, чоюн өндүрүү, айнек даярдоо, чопо буюмдарды жасоо сыяктуу иштер, химиялык заттардан пайдаланып даярдалган жасалга, кагаз, жазуу, галантереялык буюмдар үчүн керек болгон сымап жана анын бирикмелери, эфир майлары, мышьяк, өсүмдүктөрдөн алынган дары-дармектер кеңири колдонулгандыгы жөнүндө маалыматтар бар. Дарактын кабыгы жана кенаптан 751-жылы Самаркандда кагаз өндүрүү жолго коюлган.

Физико-­химические свойства жидкой меди и ее сплавов, Белоусов А.А., Бахвалов С.Г., Алешина С.Н., Пастухов Э.А., Денисов В.М., 1997.

Обобщены данные по термодинамическим и кинетическим свойствам медьсодержащих металлических расплавов: теплоте и свободной энергии образования сплавов, активности компонентов, растворимости кислорода, коэффициентам диффузии, вязкости, электропроводности, а также поверхностному натяжению и плотности. Справочник предназначен для научных и инженерно-технических работников, занимающихся физической химией металлических расплавов, а также вопросами теории и практики металлургических процессов.

Himiýa, 9 synp, Askarow I.R., Gopirow K.G., Tohtabaýew N.H., 2019.

Учебник по химии для 9 класса на туркменском языке.

   Adamlaryň gadymdan himiki maddalar we hadysalar bilen tanyş bolandyklary taryhdan mälim. Himiýanyň başlangyç ösüş döwürlerindäki pikirleriň, düşünjeleriň, barlaglaryň ösüşinde köp daşary ýurtly alymlar bilen bir hatarda özbek alymlarynyň hem mynasyp orunlary bar.
Özbegistanyň çäginde ýaşan halklar amaly işlerinde kän gazmak, demir eretmek, çoýun öndürmek, çüýşe taýýarlamak, toýun gaplary ýasamak ýaly işler, himiki maddalardan peýdalanyp taýýarlanan bezegler, kagyzlar, ýazuwlar, galatereýa önümleri üçin zerur bolan simap we onuň birleşmeleri, efir ýaglary, surma, ösümliklerden taýýarlanan däri-dermanlar giňden ulanylandygy barada maglumatlar bar. Agajyň gabygyndan we kenepden 751-nji ýylda Samarkantda kagyz öndürmek ýola goýlupdyr.

Ximiya, 9 klas, Asqarov I.R., Ǵopirov K.G., Toxtabaev N.X., 2019.

Учебник по химии для 9 класса на каракалпакском языке.

   Adamlardıń áyyemnen ximiyalıq elementler hám qubılıslar menen tanıs bolǵanlıǵı tariyxtan belgili. Ximiyanıń dáslepki rawajlanıw dáwirlerindegi pikirler, kóz qaraslar, izertlewlerdiń rawajlanıwında kóplegen shet el ilimpazları menen bir qatarda ózbekstanlı ilimpazlardıń da orınlı úlesleri bar.
Ózbekstan aymaǵında jasaǵan xalıqlar ámeliy islerinde kán qazıw, temir eritiw, shoyın islep shıǵarıw, shiyshe tayarlaw, sopol buyımlar ın islew jumıslar ı, ximiyalıq elementlerden paydalanıp tayarlanǵan bezew buyımları, qaǵazlar, jazıwlar, átirlik buyımları ushın kerekli sınap hám onıń birikpeleri, efir mayları, súrme, ósimliklerden tayarlanǵan dári-darmaqlardıń keń qollanǵanlıǵı haqqında maǵlıwmatlar bar. Aǵash qabıǵı hám kenepten 751-jılı Samarqandta qaǵaz islep shıǵarıw jolǵa qoyılǵan.

Ximiya, 8 klas, Asqarov I.R., G‘opirov K., To‘xtaboyev N.X., 2019.

Учебник по химии для 8 класса на каракалпакском языке.

  Ilim hám texnikanıń jedel rawajlanıp atırǵan búgingi kúnde ximiya pániniń sırların ilimiy tiykarda úyreniw tek ǵana ximiya pánin emes, al biologiya, fizika, matematika, geografiya, geologiya, astronomiya sıyaqlı pánlerdi úyreniwde de úlken áhmiyetke iye. Jańa texnologiyalıq processlerge tiyisli bilimlerdi iyelew de ximiyalıq ilimlerge tiykar bolıp xızmet etetuǵınlıǵına gúman joq. «Zaman tezlik penen rawajlanıp baratırǵan házirgi dáwirde kim jeńiske erisedi? Jańa pikir, jańa ideyaǵa, innovaciyaǵa súyengen mámleket jeńiske erisedi».
Mámleketlik bilimlendiriw standartlarında 8-klassta ximiya pánin oqıtıwda úyreniliwi jolǵa qoyılǵan periodlıq nızam, ximiyalıq elementlerdiń periodlıq sisteması, ximiyalıq baylanıslardıń túrleri, azot, kúkirt, galogenler gruppalarında jaylasqan elementler hám de mineral tóginler sıyaqlı temalar izbe-izligi zamanagóy ilimiy túsinikler tiykarında qızıqlı usıllarda berildi.

Химия, 7 сыныб, Аскаров И.Р., Тохтабаев Н.Х., Ғапиров К.Ғ., 2017.

Учебник по химии для 7 класса на казахском языке.

   Химия - табиғаттағы барлық болмыс түрлі көріністегі химиялық заттардан құралғанына негізделген күйде, олардың бір түрден екінші түрге өзгеру заңдарын және заттардың қасиеттерін зерттейтін ғылым.
Химия пәнінін предметі барлық табиғи және жасанды заттар болып табылады.

Organikalıq ximiya, 10 klas, Mutalibov A., Murodov E., Masharipov S., Islomova H., 2017.

Учебник по химии для 10 класса на каракалпакском языке.

   Organikalıq ximiya adam iskerliginiń eń áyyemgi tarawı bolıp esaplanadı. Zattıń qásiyetlerin tereń úyrenip hám onnan adamlardıń abadanshılıǵı jolında paydalanıw búgingi kúnniń tiykarǵı máselelerinen biri bolıp tabıladı. Bul kitap tórt baptan turıp, organikalıq ximiyanıń zárúr bolǵan barlıq tiykarǵı temaların qamtıp alǵan. Hárbir tema másele hám shınıǵıwlar menen bekkemlep barılǵan, sonıń menen birge qıyınshılıq tuwdıratuǵın máselelerdiń sheshiliw usılı túsindiriw tiykarında kórsetip berilgen.

Органикалык химия, 10 класс, Муталибов A., 2017.

Учебник по химии для 10 класса на киргизском языке.

   Oрганикалык химия инсан иш-аракетинин эң байыркы тармагы болуп эсептелет. Заттын касиеттерин терең үйрөнүп жана андан инсан жыргалчылыгы жолунда пайдалануу ушул күндүн негизги маселелеринин бири.
Ушул окуу китеби төрт главадан түзүлүп, органикалык химиянын зарыл болгон бардык негизги темаларын камтып алган. Ар бир тема маселе жана көнүгүүлөр менен бышыкталып барылган жана ошону менен бирге, кыйынчылык туудуруучу маселелердин чыгарылыш усулу түшүндүрүү негизинде көрсөтүп берилген.